Ja, we moeten af van Magister, maar niet om de cijfers of vinkjes.
Magister: love it or hate it (ik ben zelf team SomToday, bijvoorbeeld). Toch staat het LVS weer even in de spotlight, mede dankzij de aflevering van Lubach. Ook werd er in de NRC al een opiniestuk geschreven over de vinkjes en negatieve feedback die een LVS oproept, en ergens is het ook wel terecht: je houdt bij wat een kind niet bij zich heeft, gedaan heeft, of doet, en het zegt niks over de leerling als persoon. Toch heb ik twee dingen in te brengen die ik als docent mis in deze observaties.
Waarom heb je je spullen niet bij je?
Ik herinner mij nog de introductie van het Ouderportaal - een verre voorloper van SomToday. Het enige wat we (mijn ouders en ik) konden zien waren mijn cijfers. Superhandig, want daardoor hoefde ik niet te wachten tot maandag om te horen hoe mijn Frans proefwerk ging (vaak niet goed). Docenten konden nog niet invoeren of we onze spullen bij ons hadden en ze hielden dat nog bij op papier. De 'gele briefjes' die werden overhandigd op het moment dat je drie keer je spullen was vergeten moesten mee naar huis, ondertekend worden, en daarna mocht je een uur inhalen op donderdagmiddag. Dit alles kwam nadat mijn school door de inspectie als onvoldoende werd beoordeeld.
Tegenwoordig gaat het veel sneller. Zó veel sneller, dat ik met de Magister app op m'n telefoon kan bijhouden wie wat bij zich heeft. Ik doe dit elke les aan het begin van de les en ben hier 'streng' in: zelfs het niet hebben van je laptop lader of een pen betekent een vinkje op Magister.
Gun ik pubers dan geen fouten? Zeker wel. Er zit wel eens een lesje tussen dat ik het niet doe, en als ik niet duidelijk ben geweest hou ik het ook niet bij. Maar het gaat mij niet om het wel of niet fouten maken; het gaat om gedragsverandering. Je kán gewoon niet werken zonder een pen. Je kan niet werken aan het project in je groepje als je je laptop niet bij je hebt of als je laptop leeg is (zeker niet nu de school bezig is met het verwijderen van desktopcomputers uit de school). Kortom: je kan niet in de flow komen als je je spullen niet voor elkaar hebt. Een puber kan dat niet en een volwassene kan dat ook niet. Je spullen op orde hebben is, in mijn beleving, echt de basis van een goede dag/les hebben, en daar moeten we op conditioneren.
Mijn rigiditeit betekent niet dat er geen ruimte is om even na te gaan wat er aan de hand is en maatwerk te bieden waar kan. Maar maatwerk is iets anders dan 'maar wat doen'. Het zou wat zijn als ik bij de ene leerling wel altijd de vinkjes zet en bij de andere niet.
Waarom Magister écht weg moet
Er is één reden hoofdreden die ik belangrijker vind dan de vinkjes en oudersurveillance: plannen. In de tien jaar dat ik voor de klas sta is het gebruik van de papieren agenda exponentieel gedaald. In mijn anekdotisch bewijs wil ik niet zeggen dat er een correlatie is tussen het aantal leerlingen met een papieren agenda en het gemaakte huiswerk, maar ik weet wel dat leerlingen met een papieren agenda een veel beter overzicht hebben over hun schoolwerk dan leerlingen die alleen vertrouwen op Magister.
Het hebben van een papieren agenda of planner zorgt voor meer overzicht en voegt een laag van mindfulness toe aan het plannen van taken, zoals Kristin Wong in 2018 schreef in *The New York Times*. Daarnaast is er voldoende bewijs het schrijven met de hand ervoor zorgt dat je dingen beter onthoudt (mede daarom stappen wij ook over naar de papieren article files).
Een onderzoek vond dat mensen die een papieren agenda hebben een betere planning hebben en dat ze ook meer succes hebben bij het uitvoeren van dit plan (Huang et al., 2022). De onderzoekers veronderstellen dat dit komt omdat de werknemers een beter overzicht hebben (lees meer over het onderzoek hier).
Er is ook wat onderzoek wat iets zegt over leerlingen. Een masterscriptie uit 2013 vond positieve effecten op het huiswerk wat leerlingen maken, al ging het hier wel om fourth grade students en hun ouders (Sykora, 2013). Engage the Brain benoemt dat een onderzoek ook heeft laten zien dat het positief werkt op de mentale gesteldheid van studenten.
Het Marne College in Den Haag maakte in schooljaar 2024/2025 ook de overstap naar een papieren agenda en stopte met Magister. Ik heb een vraag uitstaan om te kijken hoe het er nu aantoe gaat, dus daar kom ik nog op terug.
Maar ook bij mij op school heb ik eerder geopperd om Magister weg te doen en over te gaan naar een papieren agenda (ja, Mr Henriquez die Chef Digitaal zelf is). Toen het 'Kluis of Thuis' beleid werd ingevoerd riep ik het meteen, toen het inspectierapport terugkwam zei ik het ook, en nu probeer ik het nog een keer: we moeten terug naar de papieren agenda.
Vergeet dit stapje niet: we moeten het ze leren.
Leerlingen moeten alles leren, dus ook het plannen. Onderzoek laat zien dat het hebben van een planmoment goed werkt en commerciële bedrijven doen het ook (bij Coolblue doen ze het wekelijks, bijvoorbeeld). We moeten leerlingen dus leren plannen, maar ook leren hoe ze hun agenda moeten gebruiken.
Dit alles betekent dat ik wat lestijd moet inleveren om het huiswerk of de deadlines te laten opschrijven. Misschien moeten we ook hier wat streng conditioneren en vinkjes zetten op Magister.
Toch geloof ik dat het overzicht wat het brengt de leerlingen alleen maar ten goede komt. Misschien maken ze niet meer huiswerk, maar het wordt in ieder geval duidelijker.