Wat gaat er mis met jonge mannen?

Jongens op een berg.

Gisteravond werd er in Lubach (“Waarom gaat het slecht met jonge mannen?”) aandacht besteed aan jonge mannen. En niet onterecht: jonge mannen zijn extreem beïnvloedbaar en de uitspraken die sommige jongens in de klas doen worden soms extremer.

Mijn 'mantra' in en buiten de klas is: gedrag is een reactie op iets anders. Dus dat jonge mannen bepaalde uitspraken doen, is niet omdat ze kwaadwillig zijn, maar omdat ze reageren op bepaalde triggers (afwijzing, feminisering, niet om kunnen gaan met gevoelens, etc.). Maar dit item mist één - in mijn ogen belangrijk - element: het 'anoniem' zijn op internet. Dit is ook iets wat een rol speelt in de serie Adolescence op Netflix.

Instagram, TikTok, en YouTube (en LinkedIn) draaien op algoritmes die video's en foto's duwen op basis van interactie. Hoe meer interactie, hoe meer views. Daarom vragen we ook altijd om te reageren. Maar als ik reageer als Leontes Henriquez of als Mr Henriquez, weet ik dat er een kans is dat iemand kan vragen waarom ik een bepaalde mening deel. Als ik reageer als User371512, ben ik voor een leek niet te achterhalen. Pas dit toe op video's van influencers met dikke auto's en mooie perfecte lichamen, dan is het niet te achterhalen dat User6152 zei "alle vrouwen zijn kechs!!!11" (dit geldt niet voor de jongen die "ach rot toch op met je linksedocentenkoppie reageerde onder m'n reactie op het vwo examen. Hij stond er met naam en toenaam bij).

Het puberbrein denkt dat deze anonimiteit ook werkt in een klaslokaal met 30 leerlingen en een leraar. Maar als je leraar alles hoort (zoals ik), kom je er niet mee weg. Toen we nog op de telefoon mochten, zag ik regelmatig leerlingen video's van Tate kijken, waren heel veel jongens bezig met 'traden', en ging het bijna altijd over de gym. Dat laatste is exponentieel gestegen volgens mij. Bijna alle jongens in de bovenbouw gaan naar de sportschool, hebben zo'n drinkfles, en moeten 24/7 drinken door de creatine. Sporten is gezond, maar de vraag is of het gezond is om de normale puberale onzekerheid te verdringen door te sporten. De proteïne producenten zeggen in ieder geval van wel.

Maar hoe lossen we dit op? Welke rol speelt het onderwijs hierin?

Ik had een collega op een school die een mentorles voor meiden had georganiseerd in havo 4. Daarin behandelde ze onderwerpen die voor meiden relevant waren – van dameshygiëne tot relaties. Een Mentorles voor Mannen zou een goede oplossing kunnen zijn. Zoals Lubach ook aangeeft, is juist het feit dat Tate de problemen en onzekerheden van mannen zichtbaar maakt zijn aantrekkingskracht.

 Mijn andere mantra – “Als je kleine dingen groot maakt, heb je minder grote dingen” – kan ik hier ook in herkennen. Gooi alle jongens in een groep en maak de kleine dingen groot. Het mannenbrein is waarschijnlijk niet in staat om met hetzelfde niveau te reflecteren als het vrouwenbrein (de prefrontale cortex is immers pas volledig ontwikkeld rond de 25e levensjaar), maar dat wil niet zeggen dat er geen ruimte is om na te denken over hun problemen en onzekerheden. Een ervaren docent kan onzekerheid (soms letterlijk) ruiken en zien waar de jongens tegenaan lopen. En wees hier ook gewoon transparant: laat ze hun diepste boosheden en gevoel van ongelijk bespreken en breng hier als docent nuance in. Leg de vinger op de zere plek, maar geef ook richting aan.

 En dan nog dit: de systeemdenker in mij voelt ook dat het een oplossing kan zijn om jongens gewoon weer jongens te laten zijn. Dat wil zeggen: laat ze in het PO en in de eerste jaren van het VO gewoon lekker rondrazen tijdens gym. Vakken als gym, tekenen, handvaardigheid, en techniek worden als eerste wegbezuinigd door schoolbesturen, maar als we dat nou eens niet doen. Laat klas 1 en 2 elke dag facultatief een uurtje gymmen naar behoefte. We hebben immers een schoolsysteem wat niet altijd past bij waar het systeempje van de jongens zijn op dat moment. Natúúrlijk kunnen 14 jarige jongens niet 8 uur lang stil zitten in bus opstelling.  Dat is geen rocket science.

 Ik ben hoopvol dat we een betere generatie kunnen afleveren. We zitten nergens in vast en systemen kunnen veranderen. Het vergt alleen wat moeite, inzicht, en besef.

 Er is vast heel wat te lezen hierover, maar twee boeken die ik absoluut aanraad zijn ‘Anxious Generation’ om de rol van die ellendige telefoon te begrijpen en ‘Stolen Focus’. Ze zijn niet direct gerelateerd aan de rol van jongens, maar helpen wel om bepaalde onderliggende factoren te begrijpen.